Czy kiedykolwiek martwiłeś się o swoje zdrowie? Pieniądze? Dobre samopoczucie Twojej rodziny? Są to typowe problemy. Wszyscy od czasu do czasu się martwią. Jeśli jednak ciągle odczuwasz niepokój, być może cierpisz na nerwicę lękową. Osoby z tym schorzeniem często nadmiernie się martwią. Nie mają nad tym kontroli. Ten stały lęk utrudnia odpoczynek i powoduje problemy ze snem.
Czynniki ryzyka
Obecnie nie wiadomo, jakie są przyczyny zaburzeń lękowych. Prawdopodobnie obejmują kombinację czynników, w tym genetycznych, środowiskowych, psychologicznych i rozwojowych. Badacze twierdzą, że połączenie genów i stresorów środowiskowych zwiększa ryzyko nerwicy lękowej.
Jakie są objawy?
Zaburzenia lękowe mogą objawiać się psychicznie i fizycznie. Do najczęstszych objawów zaliczamy:
- nieustanny stan ciągłego niepokoju,
- niemożność relaksu lub spokojnego odpoczynku,
- napięcie mięśni lub bóle ciała,
- uczucie napięcia,
- unikanie stresujących sytuacji,
- trudności z koncentracją i zapamiętywaniem,
- brak tolerancji dla niepewności,
- ciągłe zamartwianie się i brak kontroli emocji,
- bezsenność,
- zaburzenia żołądka, w tym nudności i biegunka,
- kołatanie serca,
- drżenie,
- pocenie się i suchość w ustach,
- trudności w oddychaniu i/lub duszenie się,
- zawroty głowy,
- zimne dreszcze lub uderzenia gorąca,
- drętwienie lub mrowienie
- “gula” w gardle,
- ciągła drażliwość.
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT)
Nerwica lękowa jest szerokim pojęciem. Obejmuje wiele rodzajów zaburzenia. Dlatego sposób leczenia należy dostosować do konkretnego zaburzenia. Jednak istnieją też ogólne metody leczenia.
Najczęściej stosuje się terapię poznawczo-behawioralną. Jest ukierunkowana na różne objawy: fizyczne, poznawcze i behawioralne. Ma zmniejszyć niepokój i niepokojące myśli, skutecznie radzić sobie ze stresem i uspokoić układ nerwowy. Zazwyczaj składa się z 8-15 sesji. Każda sesja trwa około 50-60 minut. Długość terapii jest uzależniona od nasilenia objawów i współistniejących zaburzeń.
Stosuje się tutaj różne techniki:
- głębokie oddychanie, zamiast krótkich, płytkich oddechów,
- praktykowanie uważności: obserwowanie myśli i doznań, bez osądzania lub próby ich zmiany.
Terapia poznawcza stanowi wyzwanie dla irracjonalnych lęków. Natomiast w terapii ekspozycyjnej osoba staje w obliczu lęków i stopniowo godzi się z nimi w nadzorowanych, kontrolowanych warunkach.
Zwykle CBT łączy się z lekami. Mogą to być środki przeciwdepresyjne lub przeciwpsychotyczne (przyjmowane przez długi czas) i benzodiazepiny (natychmiastowa ulga, ale silnie uzależniająca, dlatego należy przyjmować ją tylko na zalecenie lekarza).
Strategie samopomocy
Aktywność fizyczna zmniejsza uczucie lęku. Postaraj się wysypiać. Skoncentruj się na tworzeniu rutyny na dobranoc, która składa się z tych samych trzech lub czterech czynności. Może to być picie herbaty, słuchanie relaksującej muzyki, czy czytanie książki. Upewnij się, że sypialnia jest przyjemnym, kojącym miejscem.
Ponadto unikaj kofeiny i innych substancji pobudzających. Rzuć alkohol i tytoń, które dodatkowo nasilają lęk. Czytaj poradniki o lęku napisane przez ekspertów w tej dziedzinie. Postaraj się też dużo odpoczywać.
Materiał powstał razem z Gabinetyrozwoju.pl -psycholog w Krakowie
